De zwaarte
Niet voor niets gaf de NRTU in 1979 deze tocht de ondertitel "Zwaarste tocht ter wereld" mee. De totale denivellatie (hoogteverschil) is bijna 70.000 m. (Ter vergelijking: Luik-Bastenaken-Luik is 3000 m, de Tour de France ca 25.000-40.000 m).
Een goede training is uiteraard vereist. Ervaring in het rijden in bergachtig gebied (b.v. Ardennen, Eifel) is aan te bevelen. Omdat de grote cols in het algemeen niet voor 15 juni open gaan, is er voldoende tijd in het voorjaar voor een goede trainingsopbouw. Specifieke klim- en daaltraining kan bijvoorbeeld in de Ardennen worden opgedaan, liefst niet te lang van tevoren. Een goede mogelijkheid is de reis naar Frankrijk per fiets te maken, en zo de training in de Ardennen en Noord-Frankrijk op te doen.
Medisch
Het bedwingen van vooral Pyreneeën en Alpen is op zich al bijzonder zwaar, maar vooral de voortdurende aaneenschakeling van kilometers lange beklimmingen vergt het uiterste van een mens, zowel lichamelijk als psychisch.
Je hoeft geen goede klimmer te zijn om de Honderd Cols Tocht te volbrengen. Maar je moet wel gezond zijn en goed getraind. Bovenal moet je een ijzersterke wil hebben om de cols over te komen, want het zal beslist niet gemakkelijk zijn.
De leeftijden van de deelnemers lopen uiteen van 16 tot 80 jaar. Voor onvolgroeide kinderen, jonger dan 16, is het op medische gronden niet toegestaan de tocht te rijden. We tellen zowel mannen als vrouwen onder de deelnemers.
Wij vinden dat de Honderd Cols Tocht door iedere gezonde, geoefende fiets(t)er kan worden volbracht, als er maar voldoende tijd voor genomen wordt. Soms is een specifiek medisch onderzoek bij een Sport Medisch Adviescentrum aan te bevelen.
Natuurschoon
De Honderd Cols Tocht is niet alleen de zwaarste, maar volgens vrijwel alle deelnemers ook de mooiste tocht ter wereld.
Je komt prachtige, afwisselende landschappen tegen en ziet schitterende vergezichten en idyllische dorpjes. De route gaat door een groot aantal regionale natuurparken De grootste zorg is besteed aan de schoonheid van de route. Soms is een kortere route tussen twee controleplaatsen best mogelijk, maar je doet jezelf beslist tekort als je die verleiding niet kunt weerstaan.
Verzet
Het minimum verzet waarmee de Alpen en Pyreneeën te fietsen zijn, is natuurlijk voor iedereen verschillend. Maar onderschat de zwaarte van de tocht niet! Laat zo mogelijk de kleine tandwieltjes thuis, je hebt de grotere beslist nodig. Hou er rekening mee dat je op sommige beklimmingen in de problemen kunt komen, en dat je alleen met een zeer licht verzet de klim nog kunt volbrengen.
Materiaal
De tocht vergt niet alleen het uiterste van de mens, maar ook van de fiets.
Remmen en balhoofd hebben het zwaar te verduren, besteed hier de nodige zorg aan. Houd er rekening mee, dat allerlei onderdelen in deze 4000 km flink kunnen slijten. Als je de tocht in één keer aflegt, monteer dan zoveel mogelijk nieuwe onderdelen, zoals banden, ketting, tandwielen, remblokjes, derailleurwieltjes e.d.
Bagage
De meeste deelnemers reden de tocht zonder bagageauto, waarbij gebleken is, dat dit met 7 kg bagage voor vier weken goed te doen is, als er in chambres of hotels wordt overnacht. Een suggestie voor een bagagechecklist kun je downloaden.
Hoe dat allemaal mee moet op de fiets kun je vinden op onze pagina Bagage.
Gebruik van een volgauto
Het rijden met bagageauto ontraden we. Zowel vanuit milieuoogpunt als om sportieve redenen. Soms wordt meer last dan gemak ondervonden. Op kritieke momenten heb je juist in de auto liggen wat je nodig hebt! Rijd je wel met een volgauto, zorg er dan wel voor om onderweg toch voldoende bagage bij je te hebben: warme kleding voor de afdalingen, handschoenen, gereedschap e.d. voor pech, en proviand. Maak goede afspraken met de bestuurder, en hou er rekening mee dat je lang niet overal langs de route GSM-bereik hebt.
Het rijden van een volgauto in bergachtig terrein gedurende meerdere weken is bepaald geen sinecure. Ook voor de volger is de Honderd Cols een hele opgave. Dat geldt niet alleen voor de chauffeur, maar ook voor de auto. Er zijn al aardig wat deelnemers gestrand vanwege defecten aan de auto.
Rijden in een groep
De Honderd Cols Tocht is een individuele tocht. Veel deelnemers rijden hem alleen, maar ook vaak in groepen van twee of meer fietsers.
Maar besef wel dat rijden in groepen grote spanningen met zich mee kan brengen. Er zijn soms behoorlijke verschillen in klim-capaciteiten. De zwaarte van de tocht brengt met zich mee dat door vermoeidheid de tolerantiegrenzen verlaagd worden. Hoe groter de groep, hoe groter dat risico. Het zou niet de eerste keer zijn dat een groep ergens onderweg uit elkaar spat, waardoor met gemengde gevoelens teruggekeken wordt op de prachtige tocht. Je kunt dit voorkomen door van te voren gedegen afspraken te maken over de organisatie. Met name over het wachten op elkaar, de lengte van de etappes, het tempo en het rekening houden met de zwakste deelnemers. Niets is frustrerender voor de langzame deelnemers, dan telkens te ervaren dat de groep vertrekt als ook de langzaamste bijna boven is.
Planning. Hoeveel dagen ga je erover doen?
De Honderd Cols Tocht kent geen limieten voor het voltooien ervan. Je mag er net zoveel dagen en net zoveel jaren over doen als je zelf wilt.
Als je een planning gaat maken voor deze bijzondere tocht, reken er dan niet op dat je etappes van 250 km of meer per dag kunt maken! In het hooggebergte moet -ook voor zeer geoefende fietsers- rekening worden gehouden met maximale dagafstanden die 40% korter zijn dan je in Nederland of België gewend bent. Vaak zijn het niet de kilometers, maar de hoogtemeters die bepalend zijn voor de dagafstand. In de routebeschrijving vind je naast een kolom met de totaalafstand ook een kolom met de denivellatie, dat is het totaal overbrugde hoogteverschil. Je kunt dus gemakkelijk nagaan hoeveel je moet klimmen in een etappe.
Hoe lang doe je er over?
Bovenstaande grafiek geeft aan hoe lang de deelnemers over de tocht doen, vanaf 2005 toen de route werd uitgebreid met de Baskische lus.
De meeste deelnemers doen 25 tot 50 dagen over de tocht. Vaak in één keer, maar vaak ook verdeeld over enkele jaren. Kampeerders, die meer bagage moeten meeslepen, doen meestal langer over de 4000 km dan hotelslapers.
Bij de planning moet je ook rekening houden met de openstelling van de cols. In het hooggebergte gaan de grote cols zelden voor 15 juni open. Wanneer cols gesloten zijn kun je gebruik maken van omleidingsroutes die bij de routebeschrijving zijn aangegeven.
Het volgen van een omleidingsroute is echter niet toegestaan als het betreffende traject buiten het seizoen wordt gereden, en de kans op een gesloten col dus groot is. Omleidingsroutes zijn toegestaan bij de volgende trajecten:
| Tijdvak | Cols | |
| 1 juni tot 1 oktober |
Puy Mary in het Centraal Massief Pyreneeën vanaf Col d' Aubisque t/m Col d' Agnes Alpen vanaf Col de la Bonette t/m Cormet de Roselend (NB: In de maand september moet in de Alpen wel rekening worden gehouden met gesloten cols!) |
|
| 15 mei tot 1 oktober | Mont Ventoux Grand Colombier |
|
| 1 mei tot 1 oktober | Grand Ballon in de Vogezen | |
| 1 april tot 1 november | Overige trajecten |
Vervoer naar Frankrijk
Er zijn verschillende mogelijkheden om vanuit Nederland de startplaats of andere plaatsen langs de route te bereiken. Zie onze vervoerssuggesties.
Overnachtingen
Je moet elke dag van tevoren uitkienen waar je kunt overnachten, want niet overal is een overnachtingsmogelijkheid aanwezig. In de routebeschrijving staat aangegeven waar accommodaties beschikbaar zijn (campings, hotels, jeugdherbergen, gites, chambres).
Campings zijn er in overvloed in Frankrijk, en waar ze niet zijn is vrij kamperen in het algemeen toegestaan na toestemming van de politie. Maar pas op: wildkamperen is absoluut niet toegestaan in de natuurparken. Dat is dus een groot gedeelte van de route!
Er kan ook redelijk betaalbaar worden overnacht in de z.g. "Chambres d' Hôte", dat zijn kamers bij particulieren. Ze zijn vaak met bordjes langs de weg aangegeven. Het ontbijt is er soms beter dan in de hotels, maar avondeten is er meestal niet mogelijk. Dat is wel het geval bij de "Table d' hôte", maar die moet je doorgaans van tevoren reserveren.
Het vinden van hotel accommodatie levert in het hoogseizoen soms problemen op, omdat het aantal hotels de laatste jaren drastisch is afgenomen door strenge nieuwe regelgeving. Sommige hotels omzeilen de wetgeving door hun hotel om te zetten in een restaurant met "Chambres d'Hôtes", maar die mogen niet meer dan vijf kamers hebben.
Hotels zijn niet overdreven duur, vaak is een tweepersoonskamer te vinden onder een prijs van € 80,-. Ontbijt is er vrijwel nooit bij inbegrepen, en stelt meestal ook niet veel voor. Je kunt beter en goedkoper ontbijten bij de bakker. Die is meestal om zeven uur open.
Meer informatie over overnachtingsmogelijkheden en overnachtingsadressen vind je hier.
Voeding
Voeding is tijdens de energieverslindende tocht uiterst belangrijk. Omdat je nu eenmaal niet voor enkele weken voedsel vanuit Nederland op de fiets kunt meenemen is het zaak om uit het Franse voedingsaanbod de goede keus te maken. In het algemeen zijn de wat zwaardere 'Pains de Campagne' beter geschikt dan het gewone stokbrood. In de supermarkten is broodbeleg te koop in de vorm van ham, kaas of jam. Wie niet zelf zijn brood wil smeren kan in de meeste bar-restaurants of bij de bakker ook "sandwiches" kopen, stukken stokbrood met ham, kaas of paté. Zeer geschikt als energievoeding is de rijstepudding, die als dessert wordt verkocht. Je ziet ze in de zuivelvitrines liggen.
In sommige restaurants is het eten voor een fietser beslist onvoldoende. Vraag hier van tevoren naar, dan kunnen ze er in de keuken rekening mee houden.
Drankjes zijn in bars en op terrassen erg duur. Goedkoper kunnen gekoelde dranken worden gekocht bij supermarkten, bakkers en benzinestations. Vaak hebben ze een frisdrankenkast, in de winkels liggen er meestal ook gekoelde dranken in de zuivelvitrine. In de bidon kunnen vruchtensappen worden meegenomen. Het is aan te bevelen om twee bidons te monteren, zodat er naast suikerhoudende dranken (energie!) ook water kan worden meegenomen. In de warmere streken (o.a. Provence) is water essentieel om het hoofd koel te houden. Zorg er daarom altijd voor gevulde bidons bij je te hebben. Als het warm is drink je vele liters water per dag. De bidon kun je vullen bij bars en ook op begraafplaatsen en campings. Kraanwater is in Frankrijk tegenwoordig overal drinkbaar. Het water uit fonteintjes in de dorpen is in het algemeen niet drinkbaar, aangegeven met een bordje "Eau non-potable".
Na een warme dag moet je 's avonds bij het eten ook veel water blijven drinken om je vochthuishouding in balans te brengen.
Energiedranken zijn erg geschikt voor de lange beklimmingen, maar het is niet aan te raden om dag in dag uit op energiedrank te leven. Behalve dat dit een kostbare zaak is, moet je dan ook erg veel kilo's poeder meenemen, en de ingewanden kunnen er na verloop van tijd minder goed tegen.
Kleding
Afhankelijk van het jaargetijde, kunnen zeer uiteenlopende temperaturen voorkomen. Houd rekening met winters weer (ook in de volle zomer!), zoals ijzel en sneeuwstormen, maar ook met beklimmingen in de brandende zon bij temperaturen tot boven de 40 graden. Muts en handschoenen, maar ook lange collants en regenjas behoren bij de absoluut noodzakelijke attributen. Rijd nooit met ontbloot bovenlijf, want op hoogte is het verbrandingsgevaar in de klim of te snelle afkoeling in de afdalingen groot. Je verbrandt snel in de bergen! Gebruik van zonnebrandolie is beslist nodig als je meerdere dagen achtereen in de zon rijdt. Vooral de neus is een kwetsbaar punt, evenals de oren en de nek.
In de brandende zon heb je in de beklimmingen van de helm meer last dan gemak, maak dus een voorziening om hem makkelijk op de bagagedrager of onder het zadel te binden. Ook een haakje aan het stuur om de helm aan te hangen kan handig zijn. In de zon is het niet verstandig om blootshoofds te rijden. Een wit petje of bandana bevelen wij aan, dat het beste flink nat gehouden kan worden. Witte petjes zijn bij de organisatie te koop. In het hooggebergte moet in de afdalingen vaak de regenjas worden aangetrokken om al te grote afkoeling van het bezwete lijf te voorkomen. De rits van de fietstrui moet makkelijk tijdens het rijden te openen zijn. Hij kan eventueel met wat vet goed gangbaar worden gemaakt.
Deelnemers kunnen de speciale Honderd Cols kleding bestellen. Dit is kleding van eerste klas kwaliteit en zeer geschikt om gedurende meerdere weken in verschillende weersomstandigheden te fietsen. Zie onze kledingpagina waar je die kleding tegen kostprijs kunt bestellen.
Hygiëne
Wie meerdere weken in de bergen fietst ontkomt er niet aan om concessies te doen aan de hygiëne. Je kunt nu eenmaal niet voor meerdere weken elke dag schone kleren meenemen.
Af en toe kunnen de kleren in de wastafel op hotelkamers of op de camping even worden gewassen met hotelzeep of wat meegebracht zeeppoeder. Vooral de zeem verdient hierbij aandacht, want het zitvlees is gedurende deze tocht de meest kwetsbare plek.
Als het warm is kan het nuttig of nodig zijn om op het warmst van de dag een siësta te houden. Doe je tukje op een picknickbankje, ga niet zomaar ergens in het gras liggen, omdat er een behoorlijk risico is op een tekenbeet. In Frankrijk zijn veel teken drager van de ziekte van Lyme, en dat kan een ernstige aandoening zijn. Zorg ervoor een tekentangetje in je toilettas te hebben, want een teek moet zo snel mogelijk verwijderd worden. Zo'n tangetje kost bijna niks, weegt bijna niks, en is verkrijgbaar bij drogist of apotheek.
Pas ook op voor tijgermuggen. Dat is een Aziatisch insect dat inmiddels naar Europa is opgerukt en in Zuid-Frankrijk veel voorkomt. Ze kunnen ziekten als Zika en Dengue (knokkelkoorts) overbrengen.
Het risico van ernstige valpartijen is in de bergen natuurlijk groter dan in het vlakke land. In de afdalingen moet dan ook de grootste voorzichtigheid worden betracht, want je zult niet de eerste deelnemer zijn die per ambulance naar Nederland terugkomt. Vooral bij regenachtige afdalingen is het gevaarlijk. Ook is voorzichtigheid geboden bij de zogenaamde "galeries". Dat zijn sneeuwmuren, overkappingen waaronder vee schuilt. De uitwerpselen zorgen in combinatie met smeltwater vaak voor een glad wegdek. Bovendien is het wegdek onder deze muren door sneeuwkettingen vaak erg slecht, omdat daar geen sneeuw ligt.
Ook in de mist is het gevaarlijk, pas vooral op voor loslopende kuddes. Het dragen van een goede helm wordt sterk aangeraden. Sommige helmen ventileren niet genoeg. Let daar goed op bij de aankoop, want warmte is een van de grootste problemen die je onderweg kunt tegenkomen.
Een ander gevaar - naast zon en kou - vormen de tunnels, waar het soms aardedonker is. Als je geen verlichting voert zorg dan tenminste voor een goede achterreflector, want fietsers worden in de tunnels geregeld aangereden. Net als onder sneeuwmuren is ook in de tunnels het wegdek soms erg slecht door de sneeuwkettingen. In het donker zijn de gaten vaak moeilijk te zien. Rij in afdalingen daarom niet te hard door de tunnels.
Bereikbaarheid
Vrijwel iedereen heeft tegenwoordig wel een smartphone op zak, en dat is ook onderweg een handig hulpmiddel om bijvoorbeeld overnachting te vinden. Maar hou er rekening mee dat de GSM-dekking in Frankrijk veel slechter is dan in Nederland. Je hebt lang niet overal bereik, zeker niet in de bergen. Omdat onderweg de telefoon voortdurend probeert op vol vermogen met veraf gelegen masten verbinding te maken, is de batterij snel leeg. Op de fiets kun je daarom het best de telefoon uitzetten of in de vliegtuigmodus, en alleen in de pauzes aan. Neem voor de zekerheid ook een kleine powerbank mee om in geval van nood de telefoon nog te kunnen gebruiken.
Als je de smartphone gebruikt om te navigeren (en daar is veel voor te zeggen), zorg er dan voor dat je de benodigde kaarten van te voren in je telefoon hebt opgeslagen, want downloaden gaat bij slecht bereik meestal niet meer. En als je met de GSM navigeert heb je zeker een powerbank nodig om te zorgen dat je de hele dag stroom hebt. Meer tips vind je op de site van de Vakantiefietser.
Franse taal
Lang niet alle Fransen spreken een andere taal dan Frans, al spreken de meeste jongeren tegenwoordig toch wel aardig Engels. Wie geen woord Frans spreekt kan zich meestal moeilijk verstaanbaar maken. Maar met wat gebarentaal en aanwijzen kom je al een heel eind.
De ervaring leert dat je je na een paar dagen al heel aardig verstaanbaar kunt maken als het gaat om dagelijkse dingen als het bestellen van koffie en het regelen van overnachting. Een kleine taalgids is dan wel handig. Koop die gidsjes in Nederland, want in Frankrijk zijn ze niet verkrijgbaar. Ook de smartphone is een prima hulpmiddel om te tolken.
Woorden die je in de woordenboekjes niet al te veel zult vinden zijn de woorden die met fietsen te maken hebben. Zie daarvoor onze woordenlijst.
Routebeschrijving en kaartmateriaal
De routebeschrijving is handzaam, compact, losbladig, en uitvoerig, en geeft een schat aan informatie. Daarbij ontvang je een hoogteprofiel. De route is het best te volgen aan de hand van de bekende Michelin-kaarten. De gele 1:200.000 kaarten zijn niet meer te koop, ze zijn vervangen door oranje 1:150.000 kaarten, die echter niet meer informatie geven.
Om niet een rugzak van deze kaarten mee te hoeven nemen, is het handig om ze verkleind te kopiëren, de route er in te tekenen, en in kleine stukken te knippen. Ook is het mogelijk de 1:200.000 Michelin atlas (ca € 20,-) te kopen en die in stukken te knippen.
Een kaart lijkt overbodig als je GPS hebt, maar als er ergens een omleiding is ingesteld, is het wel handig om meer overzicht te hebben dan het kleine
telefoonschermpje kan bieden. Daarom raden we aan toch kaarten mee te nemen.
In het pakket krijg je de routebeschrijving op papier, maar daarnaast kun je ook de GPS-versie bestellen. Ga niet alleen met de GPS-versie op stap! Je hebt dan geen overzicht, en geen informatie over de stempelplaatsen. En als je GPS hapert (dat komt meer voor dan je denkt...) ben je verloren.
Huishoudelijke regels
De Honderd Cols Tocht is een bijzondere tocht. Als je in aanmerking wilt komen voor erkenning van je prestatie moet je kunnen bewijzen dat je het hele traject hebt afgelegd.
Het hoeft niet aan één stuk en ook niet in de volgorde of rijrichting van de routebeschrijving.
Je kunt erkenning krijgen voor je prestatie door je GPS-registraties na afloop op te sturen maar het secretariaat. De controle daarvan is geautomatiseerd.
Als je niet met GPS rijdt of er niet goed overweg kunt, mag je desgewenst ook het gereden traject aantonen m.b.v. stempels die je onderweg verzamelt in het controleboekje. Je hebt er toestemming voor nodig, en het is duurder. Zie de pagina tarieven.
Bij de controle van het boekje of de GPS-registraties zijn we niet kinderachtig, maar wel zéér consequent.
Verzekeringen
Het is verstandig om naast een WA-verzekering een goede reisverzekering af te sluiten. Hiermee ben je verzekerd van vervoer van jezelf en van je fiets bij een ongeval. Ook een extra module "buitenlanddekking" bij je ziektekostenverzekering is in sommige gevallen wel aan te raden.
Leden van de NTFU kunnen tegen aantrekkelijke voorwaarden gebruik maken van de NTFU-verzekeringen. Standaard reisverzekeringen geven een veel geringere dekking op dure fietsen. Inlichtingen bij de NTFU.
